Monday, November 18, 2013

რელიგიები: ქრისტიანობა, ისლამი, ბუდიზმი

ბუდიზმი

ბუდიზმი რელიგია, რომელიც ემყარება ბუდა შაკიამუნის (სიდჰარტა გაუტამას) სწავლებას. მომდინარეობს ძველი ინდოეთიდან, დაახ. ძვ. წ. VI - V საუკუნეებიდან. ამჟამად ბუდიზმი იყოფა სამ ძირითად ტრადიციად: თერავადა (სანსკრ. შთავირავადა), მაჰაიანა და ვაჯრაიანა. მსოფლიოში დაახ. 708 მილიონი მიმდევარი ჰყავს და ერთ-ერთ მსოფლიო რელიგიად ითვლება. მიმდევართა რაოდენობით მეხუთეა მსოფლიოში ქრისტიანობის, ისლამის, ინდუიზმის და ტრადიციული ჩინური რელიგიის შემდეგ.
ბუდიზმის ძირითადი პრინციპები
ბუდიზმის საფუძველია ოთხი ჭეშმარიტება:
1. ეს ქვეყანა სავსეა სულიერი და ფიზიკური ტანჯვით: ტანჯვაა დაბადება, სნეულება, სიყვარულიც და საყვარელ არსებასთან განშორებაც ტანჯვაა, ტანჯვაა სიბერე და, საბოლოოდ, სიკვდილი.
2. არსებობს ტანჯვის მიზეზი. ეს არის სიცოცხლის, ყოფნის სურვილი, ლტოლვა ქონებისა და დიდების მოხვეჭისკენ.
3. შესაძლებელია ტანჯვის თავიდან აცილება: ამისთვის ადამიანმა უარი უნდა თქვას ყოველგვარ სურვილზე.

საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი

საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი იყო სოციალისტურ-
ცენტრალიზებულად მართული მრავალეროვანი სახელმწიფო აღმოსავლეთ ევროპაში, კავკასიაში, ჩრდილო და შუა აზიაში.
საბჭოთა კავშირი 1922 წლის 30 დეკემბერს დაარსდა და 1991 წლის 30 დეკემბერს უზენაესი საბჭოს გადაწყვეტილებით დაიშალა.

გეოგრაფია

საბჭოთა კავშირის ტერიტორიული ზრდა მისი დაარსებიდან დაიწყო და მეორე მსოფლიო ომის განმავლობაში გრძელდებოდა.
22,4 მილიონი კვადრატული კილომეტრი სიდიდის სსრკ-ის ტერიტორია დედამიწის ხმელეთის თითქმის მეექვსედს იჭერდა და 11 სასაათო სარტყელს მოიცავდა.

Thursday, November 14, 2013

ბიზანტიის იმპერია


ბიზანტიის იმპერია ანუ აღმოსავლეთ რომის იმპერია — შუა საუკუნეებში რომის იმპერიის აღმოსავლეთით წარმოშობილი სახელმწიფო. დედაქალაქი იყო კონსტანტინოპოლი. ქვეყანას მართავდა იმპერატორი, იმპერატორის თანამდებობა მემკვიდრეობით გადაეცემოდა. რომის იმპერიის და ბიზანტიის პირველი გაყოფის დადგენა საკმაოდ რთულია, თუმცა ამ მოვლენის დასაწყის ეტაპად მიიჩნევენ კონსტანტინე I მიერ აღმოსავლეთით ახალი დედაქალაქის კონსტანტინოპოლის დაარსებას, ახალ დედაქალაქს მეორენაირად „ახალ რომს“ უწოდებდნენ.
თავისი არსებობის მანძილზე ბიზანტია ერთ-ერთ უძლიერეს ეკონომიკურ, კულტურულ და სამხედრო სახელმწიფოდ ითვლებოდა ევროპაში. ბიზანტია გარკვეული პერიოდის განმავლობაში მნიშვნელოვან ტერიტორიებს კარგავდა, ეს ძირითადად გამოწვეული იყო რომაულ-სპარსული და ბიზანტია-არაბეთის ომებით. სპარსეთის და არაბეთის დასუსტების შემდეგ ბიზანტია აღმასვლას იწყებს. 

ჯვაროსნული ლაშქრობები


ჯვაროსნული ომები — დასავლეთ ევროპული ქრისტიანული ერის რელიგიურად და ეკონომიურად მოტივირებული დაპყრობითი ომები ახლო აღმოსავლეთში 1096-1270 წლებში. ლაშქრობის მონაწილეს სიმბოლურად ტანსაცმელზე მიკერებული ჰქონდა ჯვარი, რის მიხედვითაც ეწოდათ „ჯვაროსნები“.
საფუძველი ჩაეყარა XI საუკუნის დასაწყისში, როდესაც ბიზანტიის კეისარმა, ალექსი I კომნენოსმა, სელჩუკების წინააღმდეგ ბრძოლაში დახმარებისათვის მიმართა ევროპას. ამას მოჰყვა რომის პაპის ურბან II-ის გადაწყვეტილება, რომელიც 1095 წელს წმინდა მიწის, იერუსალიმის, ურწმუნოთა ხელიდან გათავისუფლებას მოითხოვდა. დაპყრობით ომებს კათოლიკურმა ეკლესიამ რელიგიური ხასიათი მისცა. 1096-1270 წლებში მოეწყო 8 ჯვაროსნული ლაშქრობა. ფეოდალური ჩაგვრისა და სიდუხჭირისაგან თავის დახსნის მიზნით ლაშქრობებში მონაწილეობდა დაბალი სოციალური ფენა. ჯვაროსნულ ლაშქრობებს მხარი დაუჭირეს იტალიის ქალაქებმა ვენეციამ, გენუამ და პიზამ.

Monday, November 11, 2013

წმინდა გიორგი და დიოკლეტიანე


წმინდა გიორგი – კაპადოკიელი დიდებული, რომის იმპერიის მსახური, რომელიც ქრისტიან დიდმოწამედ შერაცხეს. გადმოცემის თანახმად წმინდა გიორგი დაიბადა კაბადოკიაში, III საუკუნის მეორე ნახევარში. იგი იყო დიდებული ოჯახის შვილი. მის მამას გერონტიოსი, დედას კი – პოლიხრონია ერქვა. წმინდა მოწამე დიოკლეტიანე მეფის დროს ტრივონთა მეთაური იყო. დეოკლიტიანემ და მაგნენტიოსმა კერპთმსახურება ააღორძინეს და გასცეს ბრძანება ქრისტიანთა დევნილებისა და იმ მორწმუნეთა დაწინაურების შესახებ, რომელნიც უარყოფდნენ ახალ რელიგიას.

Monday, November 4, 2013

ინდოეთი

ქვეყნის გეოგრაფიული მდებარეობა და ბუნებრივი პირობები
თანამედროვე ირანიდან აღმოსავლეთით ინდოსტანის ნახევარკუნძული მდებარეობს,რომელიც ინდოეთს უკავია.სამი მხრიდან ზღვებით გარშემორტყმული ინდოეთის ჩრდილოეთი საზღვარი ჰიმალაის მაღალი მთებია.აქ იღებენ სათავეს მდინარეები ინდი და განგი. ინდი ქვეყნის აღმოსავლეთით მიედინება. ისინი შენაკადებთან ერთად დიდ და ნოყიერ დაბლობებს წარმოქმნიან.მდინარე ინდისა და მისი ოთხი შენაკადით წარმოქმნილ ველს უძველესი დროიდან ხუთმდინარეთი ეწოდება.

ჩინეთი


ჩინეთი მთელს მსოფლიოშია ცნობილია, როგორც ყველაზე ხალხმრავალი ქვეყანა. ჩინეთში 1.3 მილიარდამდე ადამიანია. მდებარეობით ის აღმოსავლეთ აზიაშია. მისი  დედაქალაქი პეკინია, ხოლო ყველაზე დიდი ქალაქი შანხაი.


ძველად ჩინეთში მკაცრი კანონები და დასჯის მეთოდები  ჰქონდათ, რაც დღეს ჩინეთში მიუღებელია. მათი კულტურა მრავალფეროვანია.  უდიდესი ღირსშესანიშნაობაა ჩინეთის კედელი და ჩინური დამწერლობა. ჩინეთში ცივილაზიაციას საფუძველი  5000 წლის წინ ჩაეყარა. ჩინელებმა  დიდი წვლილი შეიტანეს მსოფლიოს განვითარებაში. მათ გამოიგონეს ქაღალდი, ფაიფური, აბრეშუმი, კომპასი, ბეჭდვის ტექნოლოგია, ქაღალდის ფული და სხვა.